Wojewódzki konkurs przedmiotowy z historii
Zakres wiedzy i umiejętności oraz wykaz literatury Wojewódzkiego Konkursu Przedmiotowego z Historii
I. Cele konkursu
1. Doskonalenie sprawności czytania, pisania oraz korzystania z informacji.
2. Upowszechnianie czytelnictwa i rozwój kompetencji czytelniczych uczniów.
3. Rozwijanie humanistycznych zainteresowań uczniów szkół podstawowych.
4. Wdrażanie do samokształcenia i podejmowania odpowiedzialności za własny rozwój.
5. Stwarzanie uczestnikom konkursu możliwości prezentacji uzdolnień i samorealizacji
II. Zakres umiejętności
Umiejętności wymagane od uczestników Konkursu Przedmiotowego z Historii opisane
są w podstawie programowej:
1. sytuowanie zjawisk, wydarzeń i procesów historycznych w czasie i przestrzeni;
2. porządkowanie chronologiczne;
3. dostrzeganie zmian w funkcjonowaniu społeczeństw i związków pomiędzy różnym dziedzinami życia
4. dostrzeganie ciągłości rozwoju cywilizacyjnego i kulturowego;
5. charakteryzowanie zjawisk, wydarzeń i procesów historycznych;
6. dostrzeganie i wyjaśnianie związków przyczynowo – skutkowych;
7. wyjaśnianie znaczenia wydarzeń dla rozumienia współczesnego świata;
8. pozyskiwanie i porównywanie informacji pochodzących z różnych źródeł;
9. tworzenie narracji historycznej w oparciu o informacje pochodzące z różnych źródeł;
10. formułowanie wniosków i ocen.
III Treści
1. Cywilizacje starożytne:
a) porównanie koczowniczego trybu życia z osiadłym;
b) cywilizacje Starożytnego Wschodu (Mezopotamii, Egiptu i Izraela) oraz cywilizacje starożytnej Grecji i Rzymu - lokalizacja w czasie i przestrzeni oraz charakterystyka struktur społecznych i systemu wierzeń;
c) systemy sprawowania władzy oraz organizacja społeczeństwa w Egipcie, Atenach peryklejskich i Rzymie;
d) najważniejsze osiągnięcia kultury materialnej i duchowej świata starożytnego w różnych dziedzinach: filozofii, nauce, architekturze, sztuce, literaturze;
e) narodziny oraz rozprzestrzenianie się chrześcijaństwa.
2. Świat islamski i Bizancjum:
a) zasięg podbojów arabskich i ich wpływ na Europę;
b) zasięg i osiągnięcia cesarstwa bizantyjskiego;
c) dostrzeganie różnic między chrześcijaństwem wschodnim i zachodnim.
3. Władza, społeczeństwo i kultura średniowiecznej Europy
a) państwo Franków;
b) rozłam w Kościele w XI wieku;
c) relacje pomiędzy władzą cesarską a papieską;
d) system lenny i podziały społeczne w średniowieczu;
e) życie średniowiecznego miasta i wsi;
f) kultura rycerska;
g) styl romański i styl gotycki;
h) rola Kościoła (w tym zakonów) w dziedzinie nauki, architektury, sztuki i życia codziennego.
4. Polska w okresie wczesnopiastowskim:
a) państwo pierwszych Piastów i umiejscowienie jej w czasie i przestrzeni;
b) okoliczności przyjęcia chrztu przez Piastów oraz następstwa chrystianizacji Polski;
c) kryzys, odbudowa i rozwój państwa Piastów za rządów Kazimierza Odnowiciela i Bolesława Śmiałego;
d) dokonania Bolesława Krzywoustego.
5. Polska w okresie rozbicia dzielnicowego:
a) przyczyny oraz skutki rozbicia dzielnicowego;
b) przemiany społeczne i gospodarcze, z uwzględnieniem ruchu osadniczego;
c) sytuacja międzynarodowa ziem polskich w okresie rozbicia dzielnicowego;
d) proces zjednoczenia państwa polskiego na przełomie XIII i XIV wieku.
6. Polska w XIV - XV wieku:
a) rozwój terytorialny państwa polskiego w XIV i XV wieku;
b) dokonania Kazimierza Wielkiego w dziedzinie polityki wewnętrznej i zagranicznej
c)unia Polski z Litwą;
d) związki Polski z Węgrami w XIV i XV wieku;
e) relacje polsko-krzyżackie w XIII-XV wieku;
f) rozwój monarchii stanowej i uprawnień stanu szlacheckiego (do konstytucji nihil novi)
7. Wielkie odkrycia geograficzne
a) przyczyny i skutki odkryć geograficznych;
b) najważniejsze dokonania odkrywców na przełomie XV i XVI w.
8. Europa w XV i XVI wieku:
a) cechy renesansu europejskiego i najważniejsze osiągnięcia przedstawicieli tej epoki;
b) przyczyny i następstwa reformacji;
c) kontrreformacja w Kościele katolickim.
9. Polska i Litwa w czasach ostatnich Jagiellonów:
a) najważniejsze wydarzenia w dziedzinie polityki wewnętrznej ostatnich Jagiellonów;
b) polityka zagraniczna ostatnich Jagiellonów;
c) unia realna pomiędzy Polską a Litwą;
d) demokracja szlachecka;
e) życie gospodarcze w XVI wieku;
f) największe osiągnięcia polskiego renesansu;
g) reformacja na ziemiach polskich.
10. Rzeczpospolita Obojga Narodów i jej sąsiedzi w XVI i XVII wieku:
a) stosunki wyznaniowe i narodowościowe w Rzeczypospolitej oraz główne założenia konfederacji warszawskiej;
b) okoliczności uchwalenia artykułów henrykowskich i zasady wolnej elekcji;
c) przyczyny i skutki wojen Rzeczypospolitej z Rosją, Szwecją i Turcją;
d) przyczyny i następstwa powstania Bohdana Chmielnickiego na Ukrainie;
e) zakres chronologiczny i zasięg terytorialny potopu szwedzkiego;
f) najważniejsze bitwy w XVII wieku: pod Kircholmem, Kłuszynem, Chocimiem, Zbarażem Beresteczkiem, Wiedniem;
g) kultura baroku - przykłady architektury i sztuki.
11. Europa w XVII i XVIII wieku:
a) monarchia absolutna na przykładzie Francji Ludwika XIV;
b) idee oświecenia w nauce, literaturze, architekturze i sztuce; reformy oświeceniowe w Prusach, Rosji i Austrii.
12. Rzeczpospolita Obojga Narodów w I połowie XVIII wieku:
a) przejawy kryzysu państwa w epoce saskiej;
b) pozycja międzynarodowa Rzeczypospolitej w czasach saskich
Przygotuj się do konkursu korzystając z :
Podręczniki do historii klasa 5 i 6 wyd. Nowa Era i GWO
Atlas historyczny Wyd. Nowa Era